Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Администрацийӗн Ертӳҫи Юрий Васильев чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 50 ҫул тултарнӑ. Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак хыпара паян ҫеҫ пӗлчӗ.
«Правда ПФО» тӗнче тетелӗнчи хыпарсен служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫур ӗмӗрхине Юрий Васильев Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче уявланӑ. Тата, унта ҫырнӑ тӑрӑх, Михаил Игнатьев Элтепер ӑна уява ытлашши савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ирттерме сӗнмен имӗш. Юлашкинчен каланин чӑнлӑхне ҫирӗплетеймӗпӗр. Вырӑссем калашле, мӗн хакпа илнӗ, ҫав хакпа сутатпӑр.
Юбилея 120-е яхӑн хӑнана чӗннӗ. Ҫав йышра муниципалитетсен ертӳҫисем, правительство пайташӗсем, паллӑ политиксем, усламҫӑсем пулнӑ.
Юрий Васильев ҫар училищинче вӗреннӗ, Тӑвай район администрацине ертсе пынӑ.
Чӑваш Ен ертӳҫисем «Мускав – Чулхула – Хусан» автоҫул валли ултӑ районта ҫӗр уйӑрма палӑртаҫҫӗ. Объекта «Европа – Хӗвеланӑҫ Китай» транспорт коридорӗ проекта пурнӑҫланӑ май тӑвасшӑн.
Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ТАСС хыпарланине ӗненсен, Китайпа Чӑваш Ене ҫыхӑнтаракан автомобиль ҫулӗ валли Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Канаш тата Тӑвай районӗсенче «Мускав – Чулхула – Хусан» ҫул валли ҫӗр уйӑрмалла.
Мускавран Хусана каякан автомагистраль тӑршшӗ 729 км пулмалла. Ӑна тума 550 млрд тенкӗ уйӑрмалла. Ҫула 2024 ҫул тӗлне туса пӗтересшӗн.
Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлусенчен пӗринче ку проекта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев «аслӑ стройка» тесе хакланӑ.
Ӗнер Шупашкар районӗнче пулнӑ хӑрушӑ авари пирки халӗ те хӗрсех калаҫаҫҫӗ, форумсенче сӳтсе яваҫҫӗ. Унта миҫе ҫын вилни пирки тӗрлӗ информаци пулчӗ: малтан – 8, унтан – 11, кайран – 13… Хӑшне ӗненмелле?
ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов Чӑваш наци телекуравӗн корреспонденчӗсене пӗлтернӗ тӑрӑх (паян 18 сехетре тухнӑ «Республика» хыпарсен кӑларӑмӗ), аварире 11 ҫын вилнӗ, тепӗр виҫҫӗшӗн сывлӑхӗ йывӑртарах (пӗрин вара питӗ япӑх), виҫӗ ҫын нейрохирурги уйрӑмӗнче сипленет.
Микроавтобус салнӗнче миҫе ҫын пулнӑ? Тӗнче тетелӗнче 21 ҫын текен те тупӑннӑ. Хальлӗхе официаллӑ ҫӑлкуҫсем кун пирки пӗлтермен. Ӗнер «Россия 24» телеканалпа микроавтобус водителӗ те вилнӗ тесе хыпарланӑ. Вӑл вилмен, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ (ҫынсене илсе ҫӳренӗ чухне хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерменшӗн). Водитель Канашра 5э маршрут ҫинче ӗҫлет. Мускава кайма тухнӑ ҫынсем водителе BlaBlakar сарӑм урлӑ тупни пирки те калаҫакан тупӑннӑ. Ку информацие ҫирӗплетмен.
Хӑш-пӗр сайтра микроавтобус ҫине фура кӗрсе кайни пирки хыпарланӑ. Чӑннипе вара самосвал, Мерседес маркӑллӑскер, пырса кӗнӗ. Вӑл «ТУС» строительство команин пулни пирки малтан иккӗленсе калаҫрӗҫ.
Нумаях пулмасть Киров облаҫӗнче мӑйракаллӑ шултра выльӑха искусствӑллӑ майпа пӗтӗлентерекен операторсен тата зоотехник-селекционерсем Пӗтӗм Раҫҫейри конкурсӗ иртнӗ. Вӑл ӑмӑрту — йӑлана кӗнӗскер. Чӑваш Ен чысне хӳтӗлеме унта Шупашкар районӗнчи «Атлашевский» кооперативӑн тата Тӑвай районӗнчи «Акконд-Агро» фирмӑн ӗҫченӗсем Елена Николаева тата Галина Павлова тухса кайнӑ.
Елена Николаева Вера Шумилова журналиста пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурсра кӗтмен-туман ҫӗртен аякри чӑвашсемпе тӗл пулнӑ. «Эпӗ чӑвашла калаҫнине илтсе ман пата Удмурт, Саха Якути республикисенчен, Самар облаҫӗнчен килнӗ чӑвашсем пычӗҫ. Эх, калаҫрӑмӑр вара тӑван чӗлхепе! Юрларӑмӑр та, йӗрсе те илтӗмӗр», — ӑнлантарнӑ хӗрарӑм хаҫатҫӑна.
Темиҫе кун каялла Тӑвай районӗнче арҫын ҫухалнӑ. Ҫав кунах унӑн япалисене пӗве хӗрринче тупнӑ.
Арҫын путса вилни каярахпа ҫирӗпленнӗ. Ҫурла уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 10 сехет те 25 минутра Мучар ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере унӑн вилли ишсе тухнӑ. Ӑна ҫынсем ҫыран хӗррине илсе тухнӑ.
Вӑл, ҫул-йӗр ӗҫченӗ, ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Вырӑнти ҫынсем каланӑ тӑрӑх, арҫыннӑн кӗҫех ҫуралнӑ кунӗ ҫитмелле пулнӑ. Вӑл 35 ҫул тултариччен темиҫе кун ҫеҫ пурӑнса ҫитереймен.
РФ МЧСӗн Чӑваш Енри тӗп управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл юраман ҫӗрте шыва кӗнӗ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗн ывӑлӗ Тӑвай районӗн прокуратуринчен пулӑшу ыйтнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 73 ҫул ҫитнӗ май кӑҫал ветерансене пӗр хутчен тӳлев панӑ. Анчах 90 ҫулти ветерана ку укҫа тивӗҫмен.
Ӑна списока та кӗртмен-мӗн. Пенси фончӗ ветеранӑн пӑснӑ прависене хӳтӗлеме хирӗҫленӗ. Прокуратура вара укҫана шыраса илме пулӑшнӑ. Ҫапла майпа кӑна ватӑскере 10 пин тенкӗ панӑ. Пенси фончӗн Тӑвай районӗнчи уйрӑмӗн пуҫлӑхне вара куншӑн явап тыттарнӑ.
Палӑртса хӑвармалла: ветеран вӑрҫӑра 1945 ҫулхи кӑрлач-авӑн уйӑхӗсенче ҫапӑҫнӑ. Эппин, вӑл ветерансен списокне кӗме тивӗҫ.
Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрвашри Ленин урамӗнче ача-пӑча валли лапам тунӑ. «Ял ӗҫченӗ» район хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, «ятарлӑ лапам йӗркелес шухӑш темиҫе ҫул каяллах ҫуралнӑ. Ку урамра транспорт куҫӑмӗ вӑйлӑ. Пӗчӗкскерсем аслисем асӑрхаман чухне ҫул хӗрринчех выляса лараҫҫӗ. Велосипедпа та ҫул хӗрринех тухса каяҫҫӗ».
Ӗҫе нимелле пурнӑҫланӑ. Ӑна Сергейпа Рада Ивановсем пуҫарнӑ. Вӗсем ӗҫе пуҫласа вӗҫличченех йӗркелесе тӑнӑ. Сергей Иванов асамлӑ юмах пӳрчӗ те пураланӑ. Александр Мижеев, Иван Иванов, Николай Иванов, Дмитрий Леньков, Александр Ефимов, Иван Николаев, Владимир Николаев, Петр Алексеев, Александр Тимофеев та хастарлӑхпа палӑрнӑ. Ырӑ ӗсшӗн укҫа-тенкӗ уйӑрса пулӑшакансем те йышлӑ пулнӑ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 5-мӗшӗнче, Чӑваш Енри сакӑр районта «Чӑвашавтотранс» автобусӗсем ҫула тухмӗҫ. Кун пирки предприяти вокзалсен хуҫине — «АвтоВАС» акционерсен уҫӑ обществине — асӑрхаттарнӑ. Утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче шӑрҫаланӑ ҫырӑва вӑл Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерствине те ӑсатнӑ.
«Чӑвашавтотрансӑн» автобусӗсем хӑш-пӗр хулара ҫӳреме пӑрахассине ведомство хӑйӗн сайтӗнче ӗнер пӗлтернине тӗпе хурса ку хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтернӗччӗ-ха.
Министерство асӑннӑ хуласенче (Улатӑр, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Куславкка, Ҫӗмӗрле) ҫеҫ мар, районсенче те предприяти автобусӗсем ҫӳремӗҫ иккен. Маларах асӑннӑ ҫырупа Александр Белов журналист паллаштарнӑ. Сакӑр районта пассажирсене пачах та турттарма пӑрахассине систернӗ вӑл. Унта сӑмах Улатӑр, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Тӑвай районӗсем пирки пырать. Чи пысӑк йывӑрлӑх — вӗсенче урӑх перевозчиксем ҫукки.
Автобуссене ҫӳретме пӑрахнине «Чӑвашавтотранс» ҫунтармалли-сӗрмелли материалсем тата транспортра цифра тахографӗсем ҫуккипе сӑлтавланӑ.
Паян Чӑваш Енре вӑйлӑ ҫил-тӑвӑл алхаснине пула 12 район-хулара йывӑҫсене тӳнтерсе янӑ. Ҫут ҫанталӑкӑн усал вӑйӗ Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле хулисенче, Ҫӗрпӳ, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Муркаш, Пӑрачкав, Шупашкар, Тӑвай, Красноармейски районӗсенчи йывӑҫсем ӳкнӗ. Шупашкарта, Куславкка, Хӗрлӗ Чутай, Вӑрмар, Шӑмӑршӑ районӗсенче ҫутӑсӑр юлнӑ тӗслӗхсем пулнӑ. Вӗсенчен хӑшӗсенче инкеке сирме ӗлкӗрнӗ.
Вӑрмар районӗнчи Пысӑк Енкассинчи, Тӑвай районӗнчи Турикас Тушкил шкулӗсен, хӑш-пӗр районти уйрӑм ҫын ҫурчӗсен ҫивиттисене вӑйлӑ ҫил сӳтсе кайнӑ.
Инкек пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та пӗлет тесе хыпарлаҫҫӗ Чӑваш Енӗн Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн пресс-службинче. Унтан та ытларах — яваплӑ службӑсене вӑл ҫине тӑрса ӗҫлеме чӗнсе каланӑ.
Ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи полици уйрӑмне такам пӑшалтан пени пирки шӑнкӑравласа пӗлтернӗ. Йӗрке хуралҫисем тӳрех вырӑна тухнӑ.
Унта ҫитсен акӑ мӗн паллӑ пулнӑ: 51 ҫулти арҫын сунар пашалӗнчен тӑватӑ хутчен пенӗ. Хайхискер урӑ пулман, эрех ӗҫсе хӗрнӗ. Хӑй ӑнлантарнӑ тӑрӑх, вӑл ҫапла майпа кураксене хӑратнӑ. Лешсем чӑх йӑвинчен ҫӑмарта вӑрланӑ-мӗн.
Йӗркене пӑснӑ арҫын тӗлӗшпе административлӑ протокол ҫырнӑ. Унӑн пӑшалне вара, ИЖ-16 маркӑллӑскере, 1947 ҫулта туса кӑларнӑскере, туртса илнӗ. Халӗ ку ӗҫ тӗлӗшпе тӗрӗслев иртет.
Куншӑн пӑшала, патронсене туртса илсе 50-100 пин тенкӗлӑх штрафлама е пӑшал илме, ӑна упрама виҫӗ ҫуллӑха чарма пултараҫҫӗ.
+3.3 °C